De goudvis, het eiland en de golven: over liefdesverdriet en het verlangen om begrepen te worden
- Marie G
- 16 okt
- 6 minuten om te lezen
Herken je dit? Je probeert contact te maken met je partner, maar hoe meer je je best doet, hoe verder hij of zij zich lijkt terug te trekken. Je voelt je eenzaam in je relatie, terwijl jullie elkaar toch liefhebben. Je vraagt je af: waarom begrijpt hij me niet? Waarom doet liefde zo'n pijn?
Gisteren zat er weer iemand tegenover me met precies deze vragen. Een vrouw die van iemand houdt, dat voel je gewoon. Maar ergens, op een plek die ze niet echt kan benoemen, raken ze elkaar volledig kwijt.
"Ik snap niet wat hij van me wilt," zegt ze. Haar stem klinkt moe, verward. "En als ik vraag of hij er voor me is, trekt hij zich terug. Alsof ik te veel ben. Alsof ik te veel vraag."
Dit verhaal van liefdesverdriet hoor ik zo vaak. En toch raakt het me elke keer opnieuw, want wat zich hier afspeelt is geen gebrek aan liefde. Het is een botsing tussen twee overlevingsstrategieƫn die ooit een kind hebben gered, maar een volwassen relatie langzaam laten sterven.
Waarom voelt liefde soms als verdrinken?
Om te begrijpen waarom je partner zich terugtrekt, en waarom jij je zo eenzaam voelt in je relatie, wil ik je een beeld schetsen. Een metafoor die ik vaak gebruik om hechtingsgedrag uit te leggen.
De goudvis: wanneer intimiteit angst oproept
Denk aan een goudvis in zijn kom. Dag in, dag out zijn rondjes. Rustig water, voorspelbare bodem, geen verrassingen. Hij heeft geleerd dat dit veiligheid is: geen golven maken, niet te veel voelen, niet te veel vragen. Fijn leventje, goede jeugd gehad.
Ergens, heel lang geleden, leerde deze goudvis dat de oceaan gevaarlijk is. Dat open water betekent: je kunt verdrinken in wat een ander van je vraagt. Dat intimiteit een prijs heeft die te hoog is. Dus bouwde hij zijn kom, en noemde het zelfstandigheid. Noemde het kracht. Noemde het vrede.
En misschien was het dat ook, een tijdje. Tot iemand aan het glas tikte.
Dat tikje is liefde. Of verlangen. Een hand die vraagt: mag ik je zien, echt zien? Maar voor iemand die geleerd heeft dat veiligheid stilstaand water betekent, voelt elke vraag om contact als een storm die zijn kom dreigt te breken. Dus zwemt hij weg, maakt zich klein, zegt dat hij ruimte nodig heeft.
Het eiland: emotionele afstand als bescherming
Hij wordt het eiland. Mooi, compleet, onafhankelijk. Je kunt eromheen varen, je kunt ernaast liggen, maar erop landen? Daar komen de rotsen. De vriendelijke maar ferme grenzen. Het beleefd maar beslist ''nee'' tegen dĆe vraag, dĆe behoefte, dĆe intimiteit.
Wat het eiland niet hardop zegt, maar wel voelt: ''ik ben bang dat als jij te dichtbij komt, er niks meer van mij overblijft.''
Dit is wat we in de psychologie vermijdende hechting noemen. Mensen met dit hechtingspatroon hebben geleerd dat afhankelijkheid gevaarlijk is. Ze trekken zich terug niet omdat ze niet van je houden, maar omdat nabijheid angst oproept. Het is hun manier om zichzelf te beschermen tegen de pijn van mogelijke afwijzing of verlating.
De golven: het verlangen naar zekerheid en verbinding
En dan ben jij misschien de golf. De golf die aanrolt met een verlangen zo groot dat het pijn doet. Die contact zoekt zoals je naar adem hunkert als je te lang onder water bent geweest. Die vraagt: zie je me? Hou je nog van me? Ben ik genoeg?
Deze golven zijn ook ooit gevormd. Door ouders die er waren en dan weer niet. Door liefde die voorwaardelijk aanvoelde, die verdiend moest worden, die elk moment kon verdwijnen. Dus leerde je: houd vast. Vraag bevestiging. Check nog een keer. En nog een keer. Want als je niet waakt, verdwijnt de liefde.
Je slaat tegen het eiland aan omdat je doodsbang bent om te verdwijnen in de oneindige zee. Je wilt zekerheid dat de kust er blijft, dat de liefde blijft, dat jij ertoe doet. Maar elke golf die aanrolt, duwt het eiland verder terug. Elke vraag om nabijheid wordt ervaren als een overspoeling.
Jij noemt het liefde tonen. Het eiland noemt het verstikking.
Dit is angstige hechting: het verlangen naar nabijheid gemengd met de angst om verlaten te worden. En zo raken jullie elkaar kwijt, terwijl jullie allebei alleen maar thuiskomen willen.
Liefdesverdriet: wanneer twee hechtingsstijlen botsen
Ik kijk naar haar en zie eigenlijk twee verhalen. Het verhaal van haarzelf: de golf die aanrolt en vraagt om zekerheid. En het verhaal van hem: het eiland dat terugtrekt wanneer de vragen komen. Twee kinderen die ooit leerden overleven. Het ene kind leerde: word niet afhankelijk, want mensen gaan weg. Het andere kind leerde: laat niemand los, want alleen zijn betekent verdwijnen.
Allebei waar. Allebei begrijpelijk. En allebei zo eenzaam.
Want wat het eiland niet weet: zijn stilte wordt ervaren als afwijzing. Zijn behoefte aan ruimte voelt als verlating. Elke keer dat hij zich terugtrekt om zichzelf te bewaren, bevestigt hij jouw diepste angst: zie je wel, ik ben niet genoeg.
En wat jij als golf niet weet: jouw hunkering voelt voor hem als eisen, jouw vragen als een verhoor. Elke keer dat je dichterbij wilt komen, bevestig je zijn diepste angst: zie je wel, als ik toelaat, word ik opgegeten.
Twee mensen. ĆĆ©n verlangen naar verbinding. Oneindig veel onbegrip en relationele pijn.
Hoe kom je uit dit patroon? Het anker als uitweg
En dan is er nog een derde manier. Het anker.
Het anker hoort bij de zee, maar wordt er niet door meegesleurd. Het kent de beweging van water, maar laat zich er niet door overspoelen. Het anker zegt: ik blijf hier, ook als jij beweegt. Ook als het onrustig wordt. Ook als je twijfelt.
Dat is wat we veilige hechting noemen, maar laat die term even voor wat het is. Want het gaat niet om een stempel. Het gaat om het vermogen om verbonden te blijven terwijl je ook jezelf blijft. Om te voelen zonder te verdrinken. Om ruimte te geven zonder te verdwijnen.
Het anker ben je niet zomaar. Het wordt niet geƫrfd, niet cadeau gedaan. Het ontstaat door bewustwording, door te leren voelen wat je voelt zonder dat het je beheerst. Door te ontdekken dat intimiteit niet hetzelfde is als opgaan in de ander, en dat alleen zijn niet hetzelfde is als verlaten worden.
Van liefdesverdriet naar verbinding: therapie bij relationele pijn
In mijn praktijk help ik mensen ontdekken welk verhaal ze met zich meedragen. Ben je het eiland dat zijn kustlijn verdedigt? De golf die tegen alles aanslaat? Of ben je al wat meer anker geworden, maar raak je soms nog adrift?
Het antwoord is vaak: een beetje van alles, afhankelijk van de dag, de relatie, hoe het met je gaat.
Als je het eiland bent, leer je dat intimiteit niet hetzelfde is als controleverlies. Dat je eigen grenzen kunt bewaken zonder de ander weg te duwen. Dat je kunt voelen zonder te verdrinken. Dat nabijheid je niet opslokt, maar juist voedt.
Als je de golf bent, leer je dat liefde niet hetzelfde is als claimen. Dat jouw waarde niet afhangt van hoeveel bevestiging je krijgt. Dat je kunt vertrouwen zonder constant te controleren. Dat rust niet komt van vasthouden, maar van loslaten.
En allebei ontdekken jullie dat verbinding begint bij het durven voelen, niet bij het oplossen van de ander. Dat je partner begrijpen betekent: eerst jezelf begrijpen. Dat je liefdesverdriet niet verdwijnt door harder je best te doen, maar door anders naar jezelf en de ander te kijken.
De goudvis ontdekt dan dat zijn kom niet de zee is, maar een veilige oefenplek. Dat water kan stromen zonder overvloed. En dat echte rust niet komt van afstand, maar van gedragen worden.
Thuiskomen in de zee
Sommige mensen bouwen muren om zich te beschermen. Anderen bouwen bruggen om dichterbij te komen. Maar uiteindelijk willen we allemaal hetzelfde: thuiskomen in de zee en een veile haven voor onze kinderen bouwen. Een plek waar we kunnen bewegen zonder te verdrinken. Waar we kunnen rusten zonder te verdwijnen.
Herken je jezelf in dit verhaal?
Voel je liefdesverdriet omdat je partner je niet begrijpt? Vraag je je af waarom er zoveel emotionele afstand is in je relatie, terwijl je zo graag verbinding wilt? Ben je moe van het patroon waarin jij dichterbij wilt komen en de ander zich terugtrekt?
In mijn praktijk help ik mensen hun hechtingspatronen te begrijpen en te doorbreken. Samen ontdekken we wat er onder je liefdesverdriet ligt, en hoe je van golf of eiland naar anker kunt groeien.
Wil je meer weten over therapie bij liefdesverdriet en relationele pijn?Ā Neem gerust contact op voor een kennismakingsgesprek.
Opmerkingen